Op onderstaande foto valt heel wat te ontdekken. Het is een detail uit de digitale hoogtekaart van Nederland.* De kleuren en cijfertjes met uitleg heb ik ter verduidelijking toegevoegd.
Hier rusten onze voorouders. Reliëf op de R.K. begraafplaats. © André Vervuurt.
- De parkeerplaats aan de Aardbeiweg. Aangelegd door het Kerkbestuur in 2002 op puin. Illegaal gestort sloopafval. Dat is op last van de gemeente Deurne naderhand verwijderd omdat ook deze ruimte behoort bij het Beschermd Dorpsgezicht Helenaveen.
- Smeedijzeren toegangspoort, het bovengedeelte is grotendeels afkomstig van de eerdere begraafplaats (1875 - 1897. Tegenwoordig onderdeel van woonwijk ‘Hannes Joostenplein’). Tot in de jaren ‘60 van de vorige eeuw stonden er bomenrijen op de huidige begraafplaats. Deze vormden tezamen met het hoofdpad een gigantisch kruis (van nr. 2 naar nr. 7 en van nr. 4 naar nr. 13).
- Het werkterrein van Vereniging Memori. Historisch gedeelte met monumenten en graven vanaf 1913. Geheel achteraan: nieuwere graven (vanaf 1978) en een rij niet gebruikte kunststof urn-containers.
- Kindergraven-gedeelte. Eveneens werkterrein van Memori.
- In de jaren ’60 van de vorige eeuw jammergenoeg geruimd grafveld (1895 - ±1913). De contouren van de graven en rijen zijn nog duidelijk zien. Hier hebben ± 280 grafmonumenten gestaan. De begravenen – veelal turfstekers, turfstrooiselfabriek-arbeiders, veenwerkers en andere Peelpioniers – zijn hier nog aanwezig. Zie de foto hier beneden.
- Graven van oorlogsslachtoffers. Zeven monumenten.
- Calvarieberg met kruis en ervoor: de afscheidsplaats overledene.
- Graven van religieuzen en de historische monumenten van ‘Het Helena-Veen’-opzichter Jan Deckers en het echtpaar Van Oers - Heynen.
- De zgn. ‘ongewijde’ grond. Hier werden – vaak heimelijk – ongedoopte kinderen anoniem begraven.
- Het gedeeltelijk (illegaal?) verdwenen laantje achter de begraafplaats met oostelijk daarvan de gedempte sloot met restanten van geruimde stukgeslagen grafmonumenten (zie ‘5’).
- Grasveld. Ongebruikt en leeg begraafplaatsgedeelte.
- Handpomp (géén drinkwater!) en tuingereedschap.
- Plaats voor uitgebloeide bloemen en planten en bak voor afgedankte bloempotten.
- Het ‘nieuwe’ gedeelte met vooral uniforme grafmonumenten vanaf 1968.
Het veld waar tot in de jaren '60 nog monumenten hebben gestaan.
________
*Als je daarin geïnteresseerd bent; je kunt heel Nederland ‘in reliëf’ bekijken!
Klik hier om naar de website van AHN – Actueel Hoogtebestand Nederland – te gaan.
__________________________________________________________________
Waarom kan ik niet stemmen op Vereniging Memori m.b.t. de 'Clubkas Campagne' van de Rabobank?
Af en toe bereikt ons de vraag: "Waarom komt Vereniging Memori Helenaveen niet voor in de lijst van deelnemers aan de 'Clubkas Campagne' van Rabobank Peelland Zuid? Ik zou jullie namelijk graag op die manier willen steunen!".
De reden: 'Vrijwilligersgroepen die zich belangeloos inzetten voor instandhouding van cultureel erfgoed' zijn volgens de regels van de Rabobank uitgesloten van deelneming. Helaas.
Noot: Onze Vereniging Memori is in de gelukkige omstandigheid dat veel mensen eenvoudigweg zien dat we goed werk verrichten. Pro Deo en uiteraard zonder financiële en/of commerciële bijbedoelingen. We kunnen zaken als bloemen en restauratiemiddelen bekostigen door geldelijke sponsoring van sympathieke bewonderaars en uiteraard de inzet en bijdragen van onze vrijwillige leden.
Zie ook onze sponsorpagina.
__________________________________________________________________
De handpomp op de R.K. begraafplaats
Het is heel prettig om grondwater te kunnen pompen voor de bloemen en planten op de begraafplaats. Met behulp van handkracht pompt u het water ‘lekker ouderwets’ en gratis uit de ondergrond.
Let op dat u dit water NIET drinkt: het is niet geschikt voor consumptie vanwege de mogelijke aanwezigheid van ongezonde stoffen.
Het water bevat overigens veel ijzer. Dat is normaal, maar niet bruikbaar voor het schoonmaken van monumenten. De mogelijkheid bestaat namelijk dat ‘roestvorming’ plaatsvindt en dat daardoor steen en marmer aangetast wordt. Breng zelf kraanwater van thuis mee om grafmonumenten en tekstplaten schoon te maken. Gebruik hierbij geen agressieve zeep of bijtende middelen.
De handpomp achter de heg van het historische gedeelte.
__________________________________________________________________
Ontdekt u schade aan monumenten op de begraafplaats?
Stel eventuele losse onderdelen s.v.p. veilig* zodat deze niet kwijt kunnen raken en meld de schade zo spoedig mogelijk. Klik hier en stuur een mailtje met uw bericht. Of neem contact op met André.
* U kunt deze bijvoorbeeld naast het betreffende monument ondiep begraven
__________________________________________________________________
Foto’s en gegevens van geïnventariseerde monumenten
Alle (historische) grafmonumenten op de begraafplaatsen zijn gefotografeerd en de gegevens ervan zijn beschreven. Wilt u kosteloos foto(’s) en/of gegevens van het door u aangegeven monument ontvangen? Klik hier en stuur een e-mailbericht met uw vraag.
De plattegrondtekening is handig bij het vinden van het monument(nummer) of de betreffende persoon.
__________________________________________________________________
Reacties
Een greep uit de reacties naar aanleiding van onze onderhoudswerkzaamheden:
"Als iedereen het aanpakte als jullie, dan zag de wereld er weer en stuk beter uit"
"Fijn dat jullie alles ook 'in de gaten' houden ;-)."
"Vur niks, gratis? Nou, dè's hil schòn dè gullie dè doet!"
"Jullie hebben echt hard gewerkt, wij iets minder maar het was gezellig."
"Ik vind het geweldig hoe jullie het kerkhof in orde houden."
"Ik heb gezien dat alles weer mooi opgeknapt is. Goed dat jullie er zijn. Mooi fotoalbum."
"Veel succes met jullie mooie werk."
"Het kerkhof wordt steeds mooier dankzij jullie. Bedankt hiervoor."
"Wij zijn op het RK-kerkhof geweest en waren byzonder te spreken over uw werkzaamheden ter plaatse."
"Het ziet er weer prachtig uit. Wat doen jullie goed werk!!"
"Ik zag het bericht in het Eindhovens Dagblad en ben de dag erna meteen gaan kijken. Prachtig resultaat!"
"Het was een leuke middag afgelopen zaterdag. Inspirerende groep!"
"Wij hebben de foto's op de website gezien! Schitterend! En goed werk!"
"Ik heb de fotos op de web site gezien van het kerkhof in Helenaveen. Goed werk. En hartelyke dank." (reactie uit Canada)
"The graveyard looks very beautiful and how very special is it that you and your members take care the time to preserve the memories of those who've gone before us." (reactie uit de USA van een nakomeling van Helenaveense emigranten, eind 19e eeuw; Johannes van Heesch en Antonia van de Wert).
"Surfend op het internet kwam ik de foto's tegen die gemaakt zijn van het zo mooi gerestaureerde kerkhof van Helenaveen. Graag wil ik U en allen complimenteren met en bedanken voor de liefdevolle zorg en aandacht die U aan het kerkhof in het algemeen en aan het graf van mijn broertje in het bijzonder heeft besteed!" (reactie uit Spanje, Costa Brava, 6 december 2007).
__________________________________________________________________
Gezocht:
Het ontbrekende deel van het porseleintje van het monument van turfschipper Willem Pardoel. Mocht u dat ontbrekende scherfje of andere voorwerpen gevonden hebben op het oude deel van de begraafplaats, laat het ons a.u.b. weten!
We hebben het monument weer bijna compleet zodat we het weer terug kunnen gaan plaatsen.
__________________________________________________________________
5 november 2008
Ruiming van grafmonument opa en oma: rust in vrede...
Het monument – met drie opmerkelijke tekstfouten – van Hannes en Drica op begraafplaats Heiderust te Koningslust (Helden-Panningen) is op 25 september 2008 verwijderd.
Probeer ik graven te behouden in Helenaveen..; is het grafmonument van mijn opa en oma in Panningen geruimd zonder dat ik en andere nakomelingen daarvan op de hoogte zijn gebracht!
Familie – de contactpersoon – is destijds door de gemeente Helden netjes op de hoogte gesteld van de afloop van de grafrechten. Er werd daarna, zonder verder overleg met overige nabestaanden, besloten om de grafrechten niet te verlengen en dat is heel jammer.
Na geïnformeerd te hebben blijkt dat het monument reeds in 'de puinbreker' vernietigd is... Zichtbare historische gegevens – door de overledene bekostigd – zijn gewist.
We hebben als familie nog wel de mogelijkheid om een nieuw monument te laten plaatsen en opnieuw grafrechten te betalen: de stoffelijke resten van opa en oma liggen nog in het graf op die plaats...
16 januari 2011. Het graf van Hannes en Drica... Ruimtegebrek?
Een wijze les
Krijgt u een dergelijke brief van de begraafplaatsbeheerder; leg deze ook voor aan familieleden zoals eventuele (klein)kinderen of andere nakomelingen. Meestal is dit een grote(re) groep mensen zodat tegen een gering bedrag per persoon het (graf)monument behouden kan blijven of in ieder geval gered kan worden van de puinbreker.
Mooier en menselijker zou het zijn als de door de overledene of familie betaalde monumenten pas geruimd 'moeten' worden als er aantoonbaar ruimtegebrek is op de begraafplaats. Na goed en eerlijk overleg.
De stoffelijke resten van onze voorouders en/of familie zijn na verwijdering van het monument nog wel aanwezig op de begraafplaats omdat die uit kostenoverweging niet geruimd worden. Maar waar liggen ze precies? Mag de familie dat niet meer weten omdat er geen financiële (lees commerciële) bijdrage geleverd is? Straf? Eigen schuld, dikke bult?
Veel ouderen met een krappe beurs kunnen die gedwongen kosten niet opbrengen en worden voor het blok gezet. Is dat 'christelijk'?
De Kerk c.q. het parochiebestuur zal nabestaanden veel leed besparen als de sporen van overledenen op deze manier niet meer anoniem zouden ‘verdwijnen’. Het heffen – en zeker het verlengen – van 'grafrechten' is duidelijk een achterhaald iets, niet meer van deze tijd en zelfs overbodig.
Dat geldt ook vaak voor de 'onderhoudskosten' die door de Kerk in rekening gebracht worden: meestal worden die klusjes pro deo en graag gedaan door vrijwilligers..!
Vriendelijke groet,
André Vervuurt